Një studim i fundit zbulon se njerëzit mbi 50 vjeç që zhvillojnë ankth kanë më shumë se dy herë më shumë gjasa të diagnostikohen me sëmundjen e Parkinsonit në krahasim me ata pa ankth. Ky zbulim, i publikuar në Gazeta Britanike e Praktikës së Përgjithshmethekson rolin e mundshëm të ankthit si një tregues i hershëm i Parkinsonit, duke nxitur hetime të mëtejshme mbi implikimet e tij për diagnostikimin dhe trajtimin e hershëm.
Sëmundja e Parkinsonit është çrregullimi i dytë neurodegjenerativ më i zakonshëm globalisht, që parashikohet të prekë mbi 14 milionë njerëz deri në vitin 2040 për shkak të rritjes së jetëgjatësisë. Zbulimi i hershëm është vendimtar për menaxhimin e sëmundjes, por njohja e simptomave të hershme jo motorike të Parkinsonit mbetet një sfidë. Ankthi, një gjendje e zakonshme në mesin e të rriturve të moshuar, është vërejtur se i paraprin Parkinsonit, por lidhja e saktë ka qenë e paqartë.
Studimet e mëparshme treguan një rrezik në rritje të Parkinsonit te njerëzit me ankth, por nuk morën parasysh plotësisht faktorët si stili i jetesës dhe statusi socio-ekonomik. Ky studim synoi të plotësonte këto boshllëqe duke hetuar lidhjen midis ankthit të ri dhe diagnozës së mëvonshme të Parkinsonit, duke marrë parasysh variabla të ndryshëm ngatërrues.
Studiuesit përdorën të dhëna nga Baza e të Dhënave të Kërkimeve Mjekësore IQVIA, e cila përfshin të dhëna elektronike shëndetësore të çidentifikuara nga Rrjeti i Përmirësimit të Shëndetit (THIN). Kjo bazë të dhënash përmban informacion nga mbi 700 praktika të përgjithshme në Mbretërinë e Bashkuar, që përfaqësojnë një popullatë të larmishme pacientësh.
Studimi u fokusua tek individët e moshës 50 deri në 99 vjeç, të cilët ishin regjistruar në praktikat pjesëmarrëse midis janarit 2008 dhe dhjetorit 2018. Pjesëmarrësit u ndanë në dy grupe: ata me një diagnozë të re ankthi dhe ata pa ankth. Çdo person me ankth u krahasua me katër kontrolle bazuar në moshën dhe seksin, duke krijuar një grup dinamik ku individët mund të kalonin nga grupi i kontrollit në grupin e ankthit nëse më vonë zhvillonin ankth.
Për të analizuar të dhënat, studiuesit përdorën modele të regresionit të mbijetesës për të vlerësuar rrezikun e zhvillimit të Parkinsonit me kalimin e kohës, duke u përshtatur për faktorë të tillë si mosha, seksi, statusi socio-ekonomik, zgjedhjet e stilit të jetesës (pirja e duhanit, konsumi i alkoolit, indeksi i masës trupore) dhe kushtet përkatëse shëndetësore. (sëmundje të rënda mendore, trauma në kokë, çmenduri). Modelet u ndërtuan hap pas hapi për të eksploruar shoqatat gjatë llogaritjes së këtyre variablave.
Studimi përfshiu 38,510 burra dhe 70,925 gra me një episod të parë ankthi dhe 324,670 burra dhe 553,586 gra pa ankth. Gjatë periudhës së ndjekjes, 331 individë në grupin e ankthit u diagnostikuan me Parkinson, me një kohë mesatare deri në diagnozë prej 4.9 vjetësh.
Incidenca e Parkinsonit në grupin e ankthit ishte 1.02 për 1000 person-vjet, krahasuar me 0.49 për 1000 person-vjet në grupin pa ankth. Pas përshtatjes për faktorët ngatërrues, u zbulua se rreziku i Parkinsonit ishte më shumë se dy herë më i lartë tek njerëzit me ankth (raporti i rrezikut 2.1). Studimi gjithashtu identifikoi disa simptoma prodromale të lidhura me Parkinsonin tek individët me ankth, duke përfshirë problemet e gjumit, depresionin, lodhjen, kapsllëkun, dëmtimin kognitiv dhe simptoma specifike motorike si dridhja dhe ngurtësia.
Bashkëautori Juan Bazo Avarez nga University College London tha: “Ankthi dihet se është një tipar i fazave të hershme të sëmundjes së Parkinsonit, por para studimit tonë, rreziku i mundshëm i Parkinsonit tek ata mbi moshën 50 vjeç me fillimi i ankthit ishte i panjohur. Duke kuptuar se ankthi dhe tiparet e përmendura janë të lidhura me një rrezik më të lartë të zhvillimit të sëmundjes së Parkinsonit mbi moshën 50 vjeç, ne shpresojmë se mund të jemi në gjendje ta zbulojmë gjendjen më herët dhe t’i ndihmojmë pacientët të marrin trajtimin që u nevojitet.
Ndërsa studimi ofron njohuri të vlefshme, ai ka disa kufizime. Të dhënat u mbështetën në të dhënat elektronike të shëndetit, të cilat mblidhen kryesisht për qëllime klinike dhe mund të nënraportojnë gjendjet e shëndetit mendor për shkak të stigmës ose dokumentacionit jo të plotë. Ky nën-raportim mund të nënkuptojë se lidhja aktuale midis ankthit dhe Parkinsonit është edhe më e fortë se sa është vërejtur.
Për më tepër, popullata e studimit ishte e kufizuar në ata të moshës 50 vjeç e lart, duke përjashtuar individët më të rinj që mund të kishin profile të ndryshme rreziku. Gjetjet mund të mos jenë të përgjithësueshme për popullatat e tjera, veçanërisht ato jashtë Mbretërisë së Bashkuar ose me sisteme të ndryshme të kujdesit shëndetësor.
Hulumtimet e ardhshme duhet të synojnë të eksplorojnë ashpërsinë e ankthit dhe ndikimin e tij në rrezikun e Parkinsonit. Kuptimi i mekanizmave specifikë që lidhin ankthin me Parkinsonin mund të çojë në zbulimin më të mirë të hershëm dhe strategjitë e menaxhimit. Për më tepër, hetimi i ankthit në lidhje me simptomat e tjera prodromale mund të sigurojë një kuptim më të plotë të fazave të hershme të sëmundjes.
“Ankthi nuk është hulumtuar aq mirë sa treguesit e tjerë të hershëm të sëmundjes së Parkinsonit,” tha bashkëautorja Anette Schrag. “Kërkimet e mëtejshme duhet të eksplorojnë se si shfaqja e hershme e ankthit lidhet me simptoma të tjera të hershme dhe me përparimin themelor të Parkinsonit në fazat e tij të hershme. Kjo mund të çojë në një trajtim më të mirë të gjendjes në fazat e saj të hershme.”
Studimi, “Rreziku i sëmundjes së Parkinsonit tek njerëzit e moshës ≥50 vjeç me ankth të ri: një studim retrospektiv i grupit në kujdesin parësor në Mbretërinë e Bashkuar”, u autorizua nga Juan Carlos Bazo-Alvarez, Danielle Nimmons, Kate Walters, Irene Petersen dhe Anette Schrag.