Përmbledhje: Studiuesit bënë një përparim të rëndësishëm në trajtimin e ALS duke përdorur një terapi të re gjenetike, duke shënuar një përparim të dukshëm të ngadaltë të sëmundjes për një pacient me një formë agresive të ALS. Pacienti, i trajtuar që nga fillimi i vitit 2020, ka ruajtur shumë nga aftësitë e tij fizike dhe sociale, duke tejkaluar parashikimet tipike të jetëgjatësisë dhe funksionalitetit për gjendjen e tyre.
Kjo terapi synon mutacionin e gjenit SOD1, duke reduktuar nivelet e një proteine të dëmshme dhe duke stabilizuar gjendjen e pacientit. Gjetjet ofrojnë shpresë për përparime të ardhshme në trajtimin e ALS dhe aplikime më të gjera të terapisë gjenetike.
Faktet kryesore:
- Terapia e gjeneve efektive: Terapia ul ndjeshëm nivelet e proteinës SOD1, e cila është e lidhur me ALS, duke ngadalësuar kështu përparimin e sëmundjes.
- Rezultat i jashtëzakonshëm i pacientit: Katër vite pas diagnozës, pacienti vazhdon të kryejë aktivitetet e përditshme në mënyrë të pavarur, një arritje e rrallë për ata me ALS agresive.
- Aprovimet e FDA dhe EMA: Ilaçi është miratuar nga FDA dhe rekomandohet nga EMA për përdorim në pacientët me mutacione të gjeneve SOD1, duke treguar efikasitetin dhe potencialin e tij.
Burimi: Universiteti Umea
Ka pasur një përparim në kërkimin mbi sëmundjen e sklerozës anësore amiotrofike (ALS).
Shkencëtarët në Universitetin Umeå raportojnë se përparimi i sëmundjes në një pacient me një formë veçanërisht agresive të sëmundjes ALS është ngadalësuar ndjeshëm me përdorimin e një terapie të re gjenetike.
Pas katër vjetësh në mjekim, pacienti ende mund të ngjisë shkallët, të ngrihet nga karrigia, të hajë dhe të flasë mirë dhe të jetojë një jetë aktive dhe të përmbushur nga ana sociale.
“Unë e konsideroj këtë një përparim për hulumtimin që kemi kryer për më shumë se 30 vjet, këtu në Universitetin Umeå dhe Spitalin Universitar të Suedisë Veriore. Ne kurrë më parë nuk kemi parë rezultate trajtimi aq efektive sa këto, duke përdorur ndonjë trajtim tjetër”, thotë Peter Andersen, një neurolog dhe profesor në Departamentin e Shkencave Klinike në Universitetin Umeå.
“Një zbulim i rëndësishëm është se tani është e mundur të reduktohen ndjeshëm nivelet e proteinës SOD1 që shkakton sëmundje dhe njëkohësisht të matet një efekt frenues i qartë në përparimin e mëtejshëm të sëmundjes.
“Kur e diagnostikuam pacientin në repartin e neurologjisë në fillim të pranverës 2020, prognoza e pacientit ishte 1,5–2 vjet mbijetesë në rastin më të mirë. Pacienti i ka tejkaluar shumë, shumë pritshmëritë.”
Pacienti është nga një familje në Suedinë jugore me një formë veçanërisht agresive të sëmundjes ALS të shkaktuar nga një mutacion në gjenin SOD1. Kur një i afërm u diagnostikua me ALS, pacienti ia la një mostër gjaku për qëllime kërkimore ekipit të kërkimit ALS në Universitetin Umeå, por zgjodhi të mos mësonte për rezultatet e testit gjenetik.
Megjithatë, pacienti ishte bartës i gjenit të sëmundjes dhe pasi kishte përjetuar dobësi muskulore katër vjet më parë, pacienti kuptoi se edhe ai ishte i prekur. Pacienti u prit menjëherë nga ekipi mjekësor në Spitalin Universitar të Suedisë Veriore dhe u diagnostikua me sëmundjen ALS në fazën e hershme.
Që nga vera e vitit 2020, pacienti ka qenë pjesëmarrës në studimin e Fazës III që vlerëson një terapi të re gjenetike të zhvilluar për pacientët me mutacione SOD1 që shkaktojnë palosje dhe grumbullim të gabuar të proteinës SOD1 në neurone motorike.
Çdo katër javë, pacienti merrte trajtimin eksperimental në një spital universitar në Kopenhagë në Danimarkë.
Biomarkeri reduktohet me pothuajse 90%
Në kohën e diagnostikimit në vitin 2020, nivelet e pacientit të substancës neurofilament L-një biomarker që tregon prishjen e qelizave nervore-ishte shumë të larta. Tani, katër vjet më vonë, nivelet janë ulur me gati 90%.
“Kur pacienti u diagnostikua në Spitalin Universitar të Suedisë Veriore në prill 2020, ne matëm nivelin e neurofilamentit L deri në 11,000 nanogramë për litër, që është i lartë edhe për një pacient me ALS.
“Në kampionin më të fundit, pas 50 injeksioneve të ilaçit të ri, niveli zbret në 1200 deri në 1290, që është një rënie e konsiderueshme e treguesit të sëmundjes”, thotë Peter Andersen.
“Niveli normal për një person në grupmoshën e pacientit është nën 560. Në gjak, niveli i neurofilamentit ka rënë në nivele normale dhe ka rënë në 12 gjatë vizitës së fundit në spital. Niveli normal është më pak se 13.
Niveli i funksionit të pacientit, i matur duke përdorur shkallën ALSFRSR, është reduktuar në krahasim me një individ të shëndetshëm (48 pikë), por ka qëndruar pothuajse në të njëjtin nivel, rreth 35 deri në 37 pikë, për 18 muajt e fundit—që do të thotë se funksioni i pacientit niveli është ulur me rreth 26% krahasuar me një individ të shëndetshëm.
Një person me këtë lloj agresiv të mutacionit të gjenit ALS që pacienti ka zakonisht humbet 1-1,5 pikë çdo muaj. Kjo do të thotë se pa trajtim, përparimi i pritshëm i sëmundjes do të kishte qenë shumë i shpejtë dhe do të shkaktonte paaftësi të konsiderueshme brenda 6-12 muajve dhe, me shumë mundësi, do të kishte çuar në vdekjen e pacientit në 2021.
“Që ky pacient, pak a shumë i papenguar, ende mund të ngjisë shkallët katër vjet pas fillimit të sëmundjes, kjo është disi një mrekulli për t’u parë,” thotë Karin Forsberg, një neurologe dhe studiuese në Departamentin e Shkencave Klinike që punon së bashku me Peter Andersen dhe ka hulumtuar SOD1 dhe ALS për më shumë se dy dekada.
“Të kesh sukses me një trajtim droge në këtë mënyrë është një sukses i madh dhe një frymëzim. Por kjo nuk do të thotë në asnjë mënyrë që puna është kryer. Ky eshte vetem fillimi.
“Është gjithashtu e rëndësishme të kujtojmë se ilaçi në fjalë nuk përbën një trajtim kurativ, por duket i aftë të frenojë përparimin e sëmundjes. Na jep shpresë të madhe për të zhvilluar më tej trajtimet farmaceutike për pacientët me ALS.”
Ka shumë lloje të sëmundjes ALS, dhe vetëm 2% deri në 6% kanë një sëmundje ALS të shkaktuar nga një mutacion në gjenin SOD1. Shumë prej tyre kanë një formë familjare të sëmundjes, por mutacione në SOD1 janë gjetur edhe në të ashtuquajturat raste sporadike të ALS.
“Për momentin nuk dihet nëse ky ilaç ka një efekt të ngjashëm në llojet e tjera të sëmundjes ALS. Ka nevojë për shumë më tepër kërkime mbi këtë temë,” thotë Peter Andersen.
Pacienti mund të bëjë ende pothuajse të gjitha gjërat që mund të bënte kur u bashkua për herë të parë në studim në verën e vitit 2020 – fjalimi i tij nuk ndikohet dhe ai arrin të bëjë gjithçka vetë, kosit lëndinë, shkon në pazar dhe kujdeset për të. fëmijët. Edhe mendërisht ai ndihet shumë më mirë, kryesisht sepse tani guxon të ndiejë shpresë.
‘Ky është vetëm fillimi’
Studimi në të cilin po merr pjesë pacienti përfundon këtë verë. Ilaçi nuk është ende i disponueshëm në Suedi, por ai është miratuar nga Administrata e Ushqimit dhe Barnave e Shteteve të Bashkuara, FDA, dhe më 23 shkurt 2024 Agjencia Evropiane e Barnave, EMA, rekomandoi përdorimin e ilaçit te pacientët me gjenin SOD1. mutacione brenda Bashkimit Evropian.
Megjithatë, Këshilli i Terapive të Re në Suedi u ka kërkuar ofruesve rajonalë të kujdesit shëndetësor që të mos e përshkruajnë ilaçin derisa të sigurohet një vlerësim ekonomik shëndetësor nga Agjencia e Përfitimeve Dentare dhe Farmaceutike.
“Hapi ynë i ardhshëm është të studiojmë rezultatet nga pacientët që marrin këtë ilaç. Ka funksionuar për disa, por jo të gjithë kanë parë të njëjtin efekt pozitiv. Mund të bëhet fjalë për dozën, ose në cilën fazë të sëmundjes filloi trajtimi.
“Ndoshta nevojiten barna shtesë për të ndaluar plotësisht procesin? Këto janë pyetje që tani duhet të përpiqemi dhe t’u përgjigjemi. Ky është vetëm fillimi”, thotë Karin Forsberg.
Ajo përfytyron një të ardhme ku trajtimi do të jepet bazuar në llojin e sëmundjes ALS që ka pacienti dhe që ka shumë të ngjarë të kërkojë një kombinim ilaçesh.
Ajo thekson se ka shumë kërkime që po kryhen si në Suedi ashtu edhe ndërkombëtarisht për të gjetur objektiva të reja të barnave në mënyrë që të zhvillohen barna ekuivalente për grupet e pacientëve me lloje të tjera të ALS dhe ajo shpreson se do të realizohet.
“Ne mund të matim në mostrat e marra nga pacienti që procesi i sëmundjes është në vazhdim, por trupi i pacientit duket i aftë për të kompensuar. Edhe tani, katër vjet pasi pacienti filloi të merrte këtë ilaç të ri të terapisë gjenetike.
Autoriteti Suedez i Rishikimit Etik miratoi pjesëmarrjen në këto studime dhe tani, disa vite më vonë, ne, si dhe mjekët e ALS në vendet e tjera pjesëmarrëse, shohim një efekt të qartë klinik te shumë pacientë të trajtuar, “thotë Peter Andersen.
“Hapi tjetër do të jetë marrja e miratimit nga Autoriteti Suedez i Rishikimit Etik për të studiuar mekanizmat kompensues që duket se ka aktivizuar trajtimi me këtë ilaç. Mund të ketë një mundësi këtu për të marrë njohuri se si funksionojnë pjesët e panjohura më parë të sistemit nervor dhe për të zhvilluar ilaçe të reja edhe më të mira.”
Rreth këtij lajmi të kërkimit të ALS dhe terapisë gjenetike
Autori: Peter Andersen
Burimi: Universiteti Umea
Kontaktoni: Peter Andersen – Universiteti Umea
Imazhi: Imazhi është kredituar në Neuroscience News
Hulumtimi origjinal: Gjetjet do të shfaqen në eJeta.