“Ky ishte një nga ato momente eureka,” i tha ai Washington Post.
Camarós, një profesor i arkeologjisë në Universitetin e Santiago de Compostela në Spanjë, dhe ekipi i tij thonë se kanë gjetur prova që çojnë përpara kuptimin tonë se kur njerëzit u përpoqën të trajtonin kancerin për 1000 vjet. Ai dhe ekipi i tij publikuan një raport të mërkurën në revistën Frontiers in Medicine, duke detajuar se si gjetën shenja që tregonin se shkencëtarët e lashtë po përpiqeshin të hiqnin kancerin nga një kafkë.
Kanceri ishte shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në vitin 2022 në Shtetet e Bashkuara, sipas Qendrave për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, me 608,000.
Çdo formë e jetës shumëqelizore është në rrezik të kancerit, tha Camarós. Edhe dinosaurët ishin të prirur ndaj kancerit.
“Nëse kuptojmë se si evoluon kanceri, ne mund të kuptojmë për veten tonë”, tha ai. Dhe nëse kërkimet mund të zbulojnë se si disa kancere ndryshuan ose u zhdukën, ndoshta ato mund të trajtojnë më mirë format moderne të sëmundjes.
Për Camarós, onkologjia nuk ka të bëjë vetëm me 20 vitet e fundit të inovacionit të suksesshëm, por edhe me mijëra vjet kuriozitet shkencor dhe përpjekje për të kuptuar sëmundjen për të përmirësuar jetën e njerëzve. Dhe ky zbulim i kafkës e çon gjithçka përpara vetëm pak, tha ai.
“Është si dëshmitar i pikës fillestare të diçkaje,” tha ai.
Ekipi po studionte kafkën për të marrë një ndjenjë më të mirë të kancerit në lashtësi, kur hasën në një shenjë të prerjes nga një objekt metalik afër vendit ku kishte qenë një tumor. Kjo do të thoshte se shkencëtarët rreth 4500 vjet më parë ose po përpiqeshin të trajtonin kancerin ose po bënin një autopsi mjekësore, të cilat të dyja janë lajm për historianët.
Kafka, nr. 236, kishte qenë në Koleksionin Duckworth në Universitetin e Kembrixhit për vite pasi u gjet në Giza të shekullit të 20-të, Egjipt. Kafka u studiua për herë të fundit në vitet 1960, kur një profesor konfirmoi se kafka kishte pasur kancer, për të cilin Camarós tha se ishte një zbulim i avancuar në atë kohë.
Por teknologjia ka ndryshuar shumë në gjashtë dekada.
Camarós, i cili tha se ka një pasion për onkologjinë dhe arkeologjinë, menjëherë donte të shikonte kafkën në vitin 2021, kur u përball me kutinë që ishte shënuar me “kancer” nga jashtë.
“Ishte si një magnet për mua,” tha ai.
Ai dhe kolegët e tij shkencëtarë e vendosën kafkën para kamerës në tetor 2021.
Camarós tha se teknologjia mikroskopike e disponueshme në vitet 1960 nuk krahasohej me kamerat moderne dixhitale që mund të zmadhojnë “pothuajse pa kufi”.
“Do të kishte qenë absolutisht e pamundur që ne të mos shihnim shenjat e prera”, tha ai.
Camarós tani dëshiron të studiojë gjenetikën e kancereve të lashta në nivel molekular për t’iu përgjigjur pyetjeve se si mund të ketë ndryshuar sëmundja. Një pjesë e madhe e kësaj është gjetja e mostrave të tjera që përmbajnë ADN dhe identifikimi nëse kishte kancer të pranishëm.
“Nëse ka ndonjë rast tjetër në të ardhmen, ai do të dalë për shkak të teknologjisë,” tha ai.