Shimpanzetë përdorin bimë mjekësore për të trajtuar sëmundjet, mund të ndihmojnë në gjetjen e barnave të reja

Një studim i ri zbulon se vetë-mjekimi i shimpanzeve i ka ndihmuar shkencëtarët të identifikojnë disa bimë premtuese për farmaceutikët e ardhshëm. Në studim, studiuesit e Oksfordit kanë identifikuar jo më pak se 13 bimë me veti të fuqishme shëruese të plagëve dhe kundër infeksioneve.

Studiuesit e bënë këtë zbulim befasues falë ndihmës së shimpanzeve të egra. Duke i vëzhguar ato në natyrë, ekipi zbuloi se shimpanzetë priren të hanë lëvore, dru të ngordhur dhe gjethe që nuk janë pjesë e dietës së tyre kur janë të sëmurë ose të lënduar.

Studiuesit thanë se vëzhgimi i shimpanzeve që kërkojnë ndihmë nga natyra kur nuk janë mirë, mund të përshpejtojë zbulimin e ilaçeve të reja për sëmundjet dhe infeksionet kronike.

“Ne nuk mund të testojmë gjithçka në këto pyje për vetitë e tyre medicinale, tha studiuesja kryesore Dr. Elodie Freymann nga Universiteti i Oksfordit. “Pra, pse të mos testoni bimët për të cilat kemi këtë informacion – bimët që shimpanzetë po kërkojnë?” shtoi ajo.

Shimpanzetë duket se kanë ilaçin e tyre

“Studimi ynë nxjerr në pah njohuritë mjekësore që mund të fitohen nga vëzhgimi i specieve të tjera në natyrë dhe nënvizon nevojën urgjente për të ruajtur këto farmaci pyjore për brezat e ardhshëm,” shpjegoi Dr.

Për këtë qëllim, Dr. Freymann dhe ekipi i saj kaluan muaj me radhë, mbi katër vjet, duke ndjekur dhe vëzhguar me kujdes dy komunitete shimpanzesh të egra në Rezervatin Qendror të Pyllit Budongo.

Për studimin e botuar në revistën PLOS One, studiuesit vepruan si “detektivë”, duke vëzhguar 51 shimpanze në Rezervën Qendrore të Pyjeve Budongo në Ugandë për disa muaj.

Qëllimi ishte të mblidheshin “të dhëna të sjelljes” për të përcaktuar nëse primatët po vetë-mjekoheshin qëllimisht. Ajo dhe kolegët e saj jo vetëm që kërkuan shenja dhimbjeje, të tilla si çalimi ose pozicioni i pazakontë i trupit, por gjithashtu mblodhën mostra të jashtëqitjeve dhe urinës për të kontrolluar për sëmundje dhe infeksion.

Pas analizimit të regjistrimeve video, ekipi zbuloi një shimpanze mashkull të plagosur që konsumonte gjethet e një fieri të quajtur Christella parasitica. Gjatë testeve laboratorike, kjo fier posedonte veti anti-inflamatore.

“Ai nuk po përdorte dorën për të ecur, por çalë,” kujton ajo. Ndërsa pjesa tjetër e grupit të kësaj kafshe ishte ulur duke ngrënë, shimpanzeja e plagosur u largua duke çaluar, duke kërkuar fierët. “Ai ishte i vetmi shimpanze që kërkoi dhe hëngri këto fier,” tha ajo.

Studiuesit mblodhën dhe analizuan një bimë fieri të njohur si Christella parasiticae cila u zbulua se kishte veti të fuqishme anti-inflamatore.

Shkencëtarët vëzhguan gjithashtu një shimpanze tjetër me një infeksion paraziti duke ngrënë lëvoren e pemës së gjembave të maces (Scutia myrtina), një sjellje që nuk ishte parë kurrë më parë në këtë grup.

Një mënyrë interesante për të gjetur barna të reja

Testet laboratorike zbuluan gjithashtu se ekstrakte të tjera bimore, të tilla si druri i ngordhur nga një pemë pylli tropikal të quajtur Alstonia Booneidhe lëvore dhe rrëshirë nga pema e sofër Afrikës Lindore (Khaya anthotheca), kanë veti të forta shëruese të plagëve dhe kundër infeksioneve.

Shumica e mostrave të bimëve (88%) të analizuara në laborator shfaqën veti antibiotike, ndërsa 33% treguan përfitime anti-inflamatore, sipas studiuesve.

“Për të studiuar vetë-mjekim të shimpanzeve të egra, duhet të veproni si një detektiv, duke mbledhur prova multidisiplinare për të mbledhur një çështje,” shtoi Dr Freymann.

“Pasi kaluam muaj në terren për të mbledhur të dhëna të sjelljes që na çuan te specie specifike bimore, ishte emocionuese të analizonim rezultatet farmakologjike dhe të zbulonim se shumë prej këtyre bimëve shfaqnin nivele të larta bioaktiviteti,” tha ajo.

Ju mund ta shikoni vetë studimin në revistën PLOS One.