Nëse ndjeni impulsin për të shkundur xhinset tuaja dhe për të inspektuar tërësisht lëkurën tuaj kur të rihyni në shtëpinë tuaj, ka të ngjarë të jetoni në një zonë me rriqra. Njerëzit kanë arsye të mira për t’u frikësuar prej tyre – arachnidët e vegjël që thithin gjak mund të transmetojnë sëmundje si sëmundja Lyme dhe më shumë.
Shtetet e Bashkuara janë shtëpia e afro 100 llojeve të rriqrave, por jo të gjitha rriqrat përbëjnë një kërcënim. Disa lloje janë krejtësisht të painteresuara për njerëzit; të tjerët nuk kanë treguar kurrë prova të transmetimit të sëmundjes. Është thelbësore të kuptohen zonat në vend ku banojnë rriqrat potencialisht të rrezikshëm. Për fat të mirë, Qendra e SHBA për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) ka përpiluar një shumëllojshmëri hartash që tregojnë se ku jetojnë disa nga speciet më të spikatura të rriqrave.
Këpusha amerikane e qenit mund të gjendet kudo në lindje të Maleve Shkëmbore (dhe në disa pjesë të zgjedhura në Perëndim). Femrat e rritura kanë më shumë gjasa të kafshojnë njerëzit; ato janë më aktive gjatë pranverës dhe verës. Do të ishte e mençur të kërkoni kujdes mjekësor nëse dyshoni se jeni kafshuar, pasi kjo specie është e njohur për transmetimin e tularemisë dhe ethet me njolla në Malin Shkëmbor.
Këto rriqra të Bregut Lindor njihen si bartës të shumë sëmundjeve shkatërruese, duke përfshirë sëmundjen Lyme, ethet e përsëritura të rriqrave të fortë dhe anaplazmozën. Nëse kjo nuk do të ishte mjaft e keqe, ndoshta atributi më fatkeq i këtyre rriqrave është elasticiteti i tyre. Këmbët me këmbë të zeza – të quajtura zakonisht rriqrat e drerit – gjenden në pranverë, verë, dhe vjeshtë, dhe madje është treguar se i mbijetojnë dimrit (për sa kohë që temperaturat nuk ftohen shumë). Nimfat dhe femrat e rritura kanë më shumë gjasa të kafshojnë njerëzit; për shkak se nimfat janë kaq të vogla – ato kanë përafërsisht madhësinë e farës së lulekuqes – përpjekja për t’i dalluar ato duke u zvarritur rreth trupit tuaj kërkon një sy të kujdesshëm.
Këmba perëndimore me këmbë të zeza gjendet në të gjithë bregun e Paqësorit, veçanërisht në zonat veriore të Kalifornisë. Ashtu si rriqrat me këmbë të zeza që zbuluan në Lindje, kjo specie gjithashtu përhap sëmundje si anaplazmoza, sëmundja Lyme dhe ethet e përsëritura të rriqrave të forta.
Adhurues të mishit, kujdes: Këto rriqra agresive janë të famshme për shkak se i bëjnë disa nga njerëzit që kanë kafshuar të zhvillojnë alergji ndaj mishit të kuq. Rriqrat Lone Star mund të transmetojnë një sërë virusesh, duke përfshirë virusin Bourbon, virusin Heartland dhe tulareminë (PDF). Pështyma e tyre është gjithashtu irrituese dhe mund të shkaktojë skuqje.
Këto rriqra të përhapura janë vërejtur në të gjithë SHBA dhe më gjerë. Megjithëse dihet se ato transmetojnë ethet me njolla në Malin Shkëmbor, ata zakonisht nuk janë pas njerëzve (megjithëse ata ende do të kafshojnë njerëzit). Siç sugjeron emri i tyre, qentë janë nikoqiri i tyre i preferuar. Për të siguruar që të vegjlit tuaj – dhe anëtarët e familjes suaj njerëzore – të qëndrojnë të sigurt, është e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm se si t’i mbani kafshët tuaja pa rriqra.
Nëse jeni dikush që jeton përgjatë bregdetit ose në ultësira, ka të ngjarë të mos hasni kurrë rriqrën e drurit të Malit Rocky. Kjo për shkak se kjo specie e veçantë banon vetëm në zona të paktën 4000 këmbë mbi nivelin e detit. Kujdesuni për ta kur vizitoni shtetet Rocky Mountain ose pjesën jugperëndimore të Kanadasë, pasi këto rriqra janë të njohura për transmetimin e etheve me pika në Rocky Mountain, tularemia dhe ethet e rriqrave të Kolorados. Një neurotoksinë në pështymën e tyre është zbuluar gjithashtu se shkakton një ndërlikim të rrallë, por serioz (dhe nganjëherë edhe fatal) neurologjik të quajtur paraliza e rriqrave si te njerëzit ashtu edhe te kafshët.
Kjo specie gjendet kryesisht rreth Gjirit të Meksikës dhe bregdetit jugor të Atlantikut. Këto rriqra janë më pak të zakonshme se të tjerat në këtë listë, por ato nuk duhen zbritur: Ata janë të njohur për përhapjen e një forme të etheve me pika të quajtura Rickettsia parkeri rikecioza. Këpusha e Bregut të Gjirit mbështetet në tre nikoqirë të ndryshëm gjatë ciklit të tyre jetësor, duke u dhënë atyre shumë mundësi për të kaluar patogjenët: nimfat dhe larvat preferojnë gjitarët dhe zogjtë e vegjël, ndërsa të rriturit më të mëdhenj gravitojnë drejt bagëtive dhe drerëve.
Lexo më shumë rreth rriqrave: