Mungesa e barnave në Angli është tani në nivele kaq kritike saqë pacientët janë në rrezik të dëmtimit të menjëhershëm dhe madje edhe vdekjes, kanë paralajmëruar farmacistët.
Situata është aq serioze sa farmacistëve u duhet gjithnjë e më shumë të lëshojnë “detyrime” për pacientët – duke i thënë dikujt se vetëm një pjesë e recetës së tyre mund të jepet dhe duke u kërkuar atyre që të kthehen për pjesën tjetër më vonë, pasi farmacisti të ketë marrë pjesën e mbetur.
Qindra barna të ndryshme janë bërë të vështira ose të pamundura për t’u marrë, sipas Community Pharmacy England (CPE), e cila publikoi raportin. Mungesat e përhapura dhe shpesh të gjata paraqisnin “rreziqe të menjëhershme për shëndetin dhe mirëqenien e pacientit” dhe shkaktuan shqetësime, tha ai.
“Sfidat e furnizimit me ilaçe me të cilat përballen farmacitë e komunitetit dhe pacientët e tyre janë përtej kritike,” tha Janet Morrison, shefe ekzekutive e CPE. “Pacientët me një gamë të gjerë nevojash klinike dhe terapeutike po preken çdo ditë dhe kjo po shkon përtej shqetësimit, duke çuar në frustrim, ankth dhe duke ndikuar në shëndetin e tyre.
“Për disa pacientë që nuk kanë akses në barnat që u nevojiten mund të çojë në pasoja shumë të rënda, madje duke i lënë ata të kenë nevojë të vizitojnë A&E. Mungesa e barnave po çon në vonesa që pacientët të jenë në gjendje të kenë qasje në disa ilaçe kritike ose potencialisht shpëtimtare në kohën e duhur.”
Muajt e fundit janë bërë të padisponueshme ilaçet kryesore për trajtimin e diabetit të tipit 2, ADHD dhe epilepsisë. Vitin e kaluar pati mungesë të HRT, adrenalinës dhe antibiotikëve.
James Davies, drejtori i Shoqatës Mbretërore Farmaceutike për Anglinë, tha: “Mungesat e ilaçeve po pengojnë trajtimin për disa pacientë dhe po destabilizojnë shëndetin e tyre”.
Prodhuesit, tregtarët me shumicë dhe furnizuesit e barnave duhej të bashkëpunonin më ngushtë me ministrat dhe NHS-në “për të siguruar një furnizim më të qëndrueshëm të barnave”, shtoi ai.
CPE, e cila përfaqëson 10,500 farmacitë komunitare të Anglisë, i bazoi gjetjet e saj në një anketë të pikëpamjeve të pronarëve të 6,100 ambienteve të farmacive dhe 2,000 stafit të tyre. U gjet:
-
79% e stafit të farmacisë thanë se mungesa e ilaçeve po rrezikonte shëndetin e pacientit.
-
91% e pronarëve të farmacive kishin parë një “rritje të ndjeshme” të problemit që nga viti i kaluar.
-
99% e punonjësve të farmacisë zbuluan se një ilaç nuk ishte i disponueshëm të paktën çdo javë, dhe 72% e hasnin atë disa herë në ditë.
Farmacistët po e gjejnë veten përballë abuzimit dhe armiqësisë nga pacientët të cilët janë të frustruar dhe të zemëruar duke mos qenë në gjendje të marrin barnat që u janë dhënë.
“Shumica e njerëzve janë shumë të kuptueshëm, por ata janë të shqetësuar dhe të frikësuar, dhe në mënyrë të pashmangshme ndonjëherë kjo vlon dhe ne kemi njerëz që na e kundërshtojnë atë,” tha Fin McCaul, pronari i një farmacie të pavarur komunitare në Greater Manchester. “Ne kemi pasur pacientë të mërzitur dhe të zemëruar dhe raste kur njerëzit na pështyjnë. Unë rregullisht kam stafin të përlotur deri në fund të ditës për shkak të presionit të madh të të gjithëve.”
Në përgjithësi, 84% e stafit të farmacisë kanë përjetuar agresion nga pacientët, tha CPE.
Ekspertët thanë se problemet globale të furnizimit dhe prodhimit po kontribuonin në mungesën e barnave. Por, Morrison shtoi: “Çmimet e ulëta të barnave e kanë bërë MB një treg më pak tërheqës për prodhuesit dhe kjo po kontribuon në reduktimin e elasticitetit të zinxhirit të furnizimit.”
Në një raport të madh muajin e kaluar, qendra e mendimit Nuffield Trust paralajmëroi se mungesa e barnave ishte bërë një “normale e re” dhe po përkeqësohej nga Brexit.
Mark Dayan, drejtuesi i programit të saj Brexit, tha: “Pothuajse çdo tregues i disponueshëm tregon se që nga viti 2021 ne kemi përjetuar një nivel dikur të paimagjinueshëm të mungesës së ilaçeve përsëri dhe përsëri. Kriza kërcen midis produkteve dhe kushteve, pa asnjë shenjë ngadalësimi.”
Ndërsa vendet e tjera perëndimore si Italia dhe Gjermania po goditeshin gjithashtu nga ndërprerjet në furnizim, “Brexit krijon disa pengesa shtesë për MB-në, sepse tregu ynë tani është pjesërisht i ndarë nga grupi më i gjerë evropian i furnizimeve,” shtoi Dayan.
Barna të tjera që mbeten në mungesë përfshijnë insulinën, të cilën diabetikët e tipit 1 duhet ta marrin, dhe formën e lëngshme të salbutamolit, e cila përdoret për të trajtuar problemet serioze të frymëmarrjes që përjetojnë pacientët me astmë.
Një zëdhënës i Departamentit të Shëndetësisë dhe Kujdesit Social tha: “Ka rreth 14,000 barna të licencuara dhe shumica dërrmuese janë në furnizim të mirë. Çështjet e furnizimit mund të lindin për një gamë të gjerë arsyesh dhe nuk janë specifike për Mbretërinë e Bashkuar.”