Studiuesit nga Universiteti i Kembrixhit dhe King’s College në Londër kanë zbuluar se ankthet e shtuara dhe halucinacionet mund të sinjalizojnë fillimin e sëmundjeve autoimune si lupusi. Kredia: SciTechDaily.com
Makthet dhe halucinacionet mund të jenë shenja të hershme të sëmundjeve autoimune si lupusi, duke përmirësuar potencialisht diagnozën dhe trajtimin e hershëm, sipas një studimi të ri.
Një rritje e maktheve dhe halucinacioneve – ose ‘dredha’ – mund të tregojë fillimin e sëmundjeve autoimune si lupusi. Kjo është sipas një ekipi ndërkombëtar të udhëhequr nga studiues në Universitetin e Kembrixhit dhe King’s College në Londër.
Ata theksojnë rëndësinë e njohjes së këtyre simptomave të shëndetit mendor dhe neurologjike si shenja të hershme paralajmëruese të një ‘shpërthimi’ të afërt, një fazë gjatë së cilës sëmundja intensifikohet përkohësisht.
Studimi i Vështrimeve mbi Lupusin dhe Simptomat e Shëndetit Mendor
Në një studim të publikuar në Mjekësia eKlinike sot (20 maj), studiuesit anketuan 676 njerëz që jetonin me lupus dhe 400 mjekë, si dhe kryen intervista të detajuara me 69 njerëz që jetonin me sëmundje reumatike sistemike autoimune (përfshirë lupusin) dhe 50 mjekë. Lupusi është një sëmundje inflamatore autoimune e njohur për efektin e saj në shumë organe duke përfshirë trurin.
Në studim, ekipi gjithashtu pyeti pacientët për kohën e 29 simptomave të shëndetit neurologjik dhe mendor (si depresioni, halucinacionet dhe humbja e ekuilibrit). Në intervista, pacientët u pyetën gjithashtu nëse mund të rendisnin rendin që simptomat zakonisht shfaqeshin kur sëmundja e tyre po ndizet.
Modelet e maktheve dhe halucinacioneve
Një nga simptomat më të zakonshme të raportuara ishte gjumi i ndërprerë i ëndrrave, i përjetuar nga tre në pesë pacientë, një e treta e të cilëve raportuan se kjo simptomë u shfaq më shumë se një vit para fillimit të sëmundjes së lupusit.
Vetëm më pak se një në katër pacientë raportuan halucinacione, megjithëse për 85% të tyre simptoma nuk u shfaq deri në fillimin e sëmundjes ose më vonë. Kur hulumtuesit intervistuan pacientët, megjithatë, ata zbuluan se tre në pesë pacientë me lupus dhe një në tre me kushte të tjera të lidhura me reumatologjinë raportuan një ndërprerje gjithnjë e më të madhe të gjumit të ëndrrave – zakonisht makthe të gjalla dhe shqetësuese – pak para halucinacioneve të tyre. Këto makthe ishin shpesh të gjalla dhe shqetësuese, duke përfshirë sulmin, bllokimin, shtypjen ose rënien.
Perspektivat dhe Terminologjia e Pacientit
Një pacient nga Irlanda i përshkroi ankthet e tyre si: “Të tmerrshme, si vrasjet, si lëkura që del nga njerëzit, e tmerrshme…Mendoj se është si kur jam i mbingarkuar që mund të jetë i keq që lupusi… Pra, mendoj se sa më shumë stres të jetë trupi im atëherë aq më e gjallë dhe e keqe do të ishte ëndrra.”
Intervistuesit e studimit zbuluan se përdorimi i termit ‘daymares’ për të folur për halucinacione shpesh çonte në një moment ‘llambë’ për pacientët dhe ata mendonin se ishte një fjalë më pak e frikshme dhe e stigmatizuar.
Një pacient nga Anglia tha: “(Kur) e the atë fjalën daymare dhe sapo thua se thjesht kishte kuptim, është sikur jo domosdoshmërisht e frikshme, është njësoj sikur ke parë një ëndërr dhe megjithatë je ulur zgjuar në kopshti…Unë shoh gjëra të ndryshme, është sikur kam dalë prej tij dhe është sikur kur zgjohesh dhe nuk e kujton ëndrrën tënde dhe je aty por nuk je aty… është si të ndihesh vërtet i çorientuar, më i afërti gjëja që mund të mendoj është se ndihem sikur jam Alice in Wonderland.”
Implikimet klinike dhe drejtimet e ardhshme
Pacientët që përjetonin halucinacione hezitonin të ndanin përvojat e tyre dhe shumë specialistë thanë se kurrë nuk i kishin konsideruar ankthet dhe halucinacionet si të lidhura me shpërthimet e sëmundjeve. Shumica thanë se do të flisnin me pacientët e tyre për makthet dhe halucinacionet në të ardhmen, duke rënë dakord se njohja e këtyre simptomave të hershme të shpërthimit mund të sigurojë një ‘sistem paralajmërimi të hershëm’ që u mundëson atyre të përmirësojnë kujdesin dhe madje të reduktojnë kohën e klinikës duke shmangur shpërthimet në çdo fazë të hershme.
Autorja kryesore Dr. Melanie Sloan nga Departamenti i Shëndetit Publik dhe Kujdesit Parësor në Universitetin e Kembrixhit tha: “Është e rëndësishme që klinicistët të flasin me pacientët e tyre për këto lloj simptomash dhe të kalojnë kohë duke shkruar progresin individual të simptomave të secilit pacient. Pacientët shpesh e dinë se cilat simptoma janë një shenjë e keqe se sëmundja e tyre është gati të shpërthejë, por si pacientët ashtu edhe mjekët mund të hezitojnë të diskutojnë shëndetin mendor dhe simptomat neurologjike, veçanërisht nëse nuk e kuptojnë se këto mund të jenë pjesë e sëmundjeve autoimune. ”
Dëshmi që lidhin simptomat neuropsikiatrike dhe aktivitetin e sëmundjes
Autori i lartë i studimit, Profesor David D’Cruz nga Kings College në Londër tha: “Për shumë vite, kam diskutuar ankthet me pacientët e mi me lupus dhe kam menduar se ka pasur një lidhje me aktivitetin e tyre të sëmundjes. Ky hulumtim ofron prova për këtë dhe ne po inkurajojmë fuqimisht më shumë mjekë të pyesin për ankthet dhe simptomat e tjera neuropsikiatrike – që mendohet të jenë të pazakonta, por në fakt shumë të zakonshme në autoimunitetin sistemik – për të na ndihmuar të zbulojmë shpërthimet e sëmundjes më herët.
Rëndësia e njohjes së këtyre simptomave u theksua nga raportet se disa pacientë fillimisht ishin diagnostikuar gabimisht ose madje ishin shtruar në spital me një episod psikotik dhe/ose ide vetëvrasëse, që vetëm më vonë u zbulua se ishte shenja e parë e sëmundjes së tyre autoimune.
Një pacient nga Skocia tha: “Në moshën 18-vjeçare u diagnostikova me çrregullim të personalitetit kufitar, dhe më pas 6 muaj më vonë me lupus në moshën 19-vjeçare, kështu që gjithçka është shumë afër dhe ishte e çuditshme që kur (çrregullimi i personalitetit kufitar) u vu nën kontroll dhe lupusi u vu nën kontroll ishte brenda 6 muajsh.”
Një infermiere nga Skocia tha: “Unë i kam parë ata të pranuar për një episod psikoze dhe lupusi nuk kontrollohet derisa dikush të thotë ‘oh, pyes veten nëse mund të jetë lupus’…por ishte disa muaj dhe shumë e vështirë… veçanërisht me femrat e reja dhe po mëson më shumë se kjo është mënyra se si lupusi prek disa njerëz dhe nuk janë ilaçe antipsikotike që u duheshin, është si shumë steroide.”
Vërejtje përmbyllëse mbi gjumin dhe sëmundjet autoimune
Profesor Guy Leschziner, një autor studimi dhe neurolog në spitalin Guys dhe St Thomas, dhe autor i Botës së Fshehtë të Gjumit, tha: “Ne kemi qenë prej kohësh të vetëdijshëm se ndryshimet në ëndërr mund të nënkuptojnë ndryshime në shëndetin fizik, neurologjik dhe mendor. dhe ndonjëherë mund të jenë tregues të hershëm të sëmundjes. Sidoqoftë, kjo është prova e parë që ankthet mund të na ndihmojnë gjithashtu të monitorojmë një gjendje kaq të rëndë autoimune si lupusi dhe është një paralajmërim i rëndësishëm për pacientët dhe mjekët që simptomat e gjumit mund të na tregojnë për rikthimin e afërt.
Referenca: “Prodromet neuropsikiatrike dhe kohëzgjatja e simptomave në lidhje me fillimin e sëmundjes dhe/ose shpërthimet në SLE: rezultate nga studimi ndërkombëtar INSPIRE i metodave të përziera” 20 maj 2024, Mjekësia EKlinike.
DOI: 10.1016/j.eclinm.2024.102634
Hulumtimi u financua nga The Lupus Trust dhe është pjesë e projektit INSPIRE (Iduke hetuar Neuropsikiatrike Ssimptomë Privalencë dhe Impakt në Rpacient i heumatologjisë Epërvojat).